SỬ DỤNG THUỐC KHÔNG KÊ ĐƠN SAO CHO AN TOÀN

Sử Dụng Thuốc Không Kê Đơn Sao Cho An Toàn

Việc sai sót về thuốc, dùng sai loại thuốc, đúng thuốc nhưng sai liều lượng có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Dùng thuốc không kê đơn đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Trong nội dung bài viết này, Tâm Dược Group sẽ hướng dẫn bạn sử dụng thuốc không kê đơn sao cho an toàn.

1. Thuốc không kê đơn là gì?

Thuốc không kê đơn có tên gọi khác là thuốc OTC, là những loại thuốc có thể được bán trực tiếp cho người dùng mà không cần đơn thuốc của bác sĩ. Theo nguyên tắc, thuốc không kê đơn chủ yếu được sử dụng để điều trị các tình trạng không cần chăm sóc hoặc giám sát y tế trực tiếp và thuốc không kê đơn phải được chứng minh là an toàn và được dung nạp tốt.

Thuốc không kê đơn điều trị được nhiều loại bệnh và các triệu chứng toàn thân. Vitamin và chất bổ sung cũng được bán không cần kê đơn. Người dùng có thể tìm thấy những loại thuốc này trong các cửa hàng thuốc, đại lý, quầy thuốc Tây. Việc sử dụng thuốc không kê đơn cho phép người bệnh tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe nhanh hơn, giảm số lần đi khám bác sĩ và chi phí thấp hơn so với thuốc kê đơn.

Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc không kê đơn, hoặc sử dụng không đúng cách theo chỉ dẫn của dược sĩ sẽ có thể dẫn đến các phản ứng phụ, tương tác thuốc, gây hại cho sức khỏe. Điều này người bệnh cần hết sức lưu ý.

2. Sử dụng thuốc không kê đơn sao cho an toàn?

Để đảm bảo việc sử dụng thuốc không kê đơn một cách an toàn, người bệnh cần lưu ý một vài điều cơ bản sau:

Cần tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ khi mua thuốc và dùng thuốc

Bác sĩ và dược sĩ có thể giúp hướng dẫn chọn thuốc OTC thích hợp dựa trên tiền sử bệnh. Thông báo với bác sĩ về bất kỳ loại dị ứng nào đang mắc phải hoặc các loại thuốc kê đơn, không kê đơn khác đang dùng cũng như bất kỳ chất bổ sung thảo dược, vitamin nào đang sử dụng. Bác sĩ hoặc dược sĩ sẽ sử dụng thông tin này để lựa chọn loại thuốc OTC phù hợp, tránh các tương tác bất lợi với các thuốc người bệnh đang sử dụng.

Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc OTC. Một số loại thuốc không kê đơn có hại cho thai nhi đang phát triển. Một số loại thuốc mà người mẹ đang cho con bú có thể qua sữa mẹ và gây hại cho trẻ. Tốt nhất nên hỏi bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào khi đang mang thai hoặc cho con bú.

Đọc kỹ nhãn thuốc trước khi sử dụng

Mỗi loại thuốc OTC đều có nhãn thông tin về thuốc được in trên bao bì. Nhãn này cung cấp cho người dùng các thông tin quan trọng khi dùng thuốc như: Tác dụng của thuốc, cách dùng thuốc, những ai không nên dùng, tác dụng phụ của thuốc, khuyến cáo… Cụ thể:

+ Thành phần hoạt chất: hoạt chất có trong sản phẩm thuốc là gì? Nắm rõ điều này giúp bạn phòng tránh quá liều thuốc.

+ Chỉ định: cho bạn biết các triệu chứng hoặc bệnh mà sản phẩm có thể điều trị hoặc ngăn ngừa.

+ Cảnh báo: vị dụ như tác dụng phụ có thể xảy ra, tương tác với các loại thuốc khác có thể xảy ra, khi nào thì ngừng dùng sản phẩm, khi nào cần liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe,…

+ Độ tuổi sử dụng thuốc: các lứa tuổi cụ thể và liều dùng tương ứng, cách dùng, tần suất và thời gian dùng.

+ Thành phần không hoạt động: các chất như màu sắc, hương vị hoặc chất độn không góp phần vào tác dụng của thuốc. Một số sản phẩm có thể chứa các loại đường như glucose, fructose, xi-ro ngô mà một số người dị ứng cần tránh.

+ Ngày hết hạn: dấu hiệu này có thể nằm ở vị trí khác nhau trên mỗi sản phẩm, như ở dưới cùng của chai hoặc trên vỏ hộp.

+ Cách bảo quản thuốc: hầu hết các loại thuốc nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và trong chai nguyên bản của chúng, nếu có thể.

3. Một số nguy hiểm khi dùng thuốc quá liều

Mỗi loại thuốc không kê đơn (OTC) đều có một hoặc nhiều thành phần cụ thể được gọi là thành phần hoạt tính làm cho thuốc hoạt động. Ví dụ, thành phần hoạt tính giúp hạ sốt, giảm đau hoặc giảm ho. Điều đặc biệt quan trọng là phải chú ý đến các thành phần hoạt tính trong thuốc nếu đang dùng nhiều hơn một loại thuốc – dù là thuốc OTC hay thuốc kê đơn – để đảm bảo không dùng quá nhiều thành phần hoạt tính giống nhau, có thể gây hại.

Một cách phổ biến khác mà mọi người vô tình uống quá nhiều là tăng liều lượng với hy vọng nhanh khỏi hơn. Nhưng nghịch lý là, việc tăng liều lượng vượt quá khuyến cáo trên bao bì khiến gia tăng các tác dụng phụ mà không gia tăng thêm tác dụng của thuốc.

Các loại thuốc giảm đau thông thường khác cũng có thể được kết hợp trong các sản phẩm OTC bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, aspirin và naproxen. Khi dùng bất kỳ sản phẩm NSAID nào trong số này, hãy cẩn thận với liều lượng tiêu chuẩn.

Không dùng thuốc OTC nếu nó không nhằm mục đích điều trị các triệu chứng. Ngoài ra, không dùng nhiều thuốc OTC hơn nhãn chỉ dẫn. Uống quá nhiều hoặc quá ít thuốc đều có thể không mang lại tác dụng mà còn gây độc.

Người lớn khỏe mạnh sử dụng thuốc OTC đúng bệnh và đúng cách sẽ có ít nguy cơ bị tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số người có nguy cơ cao hơn. Những đối tượng này bao gồm trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người dùng nhiều hơn 1 loại thuốc.

Những người có các tình trạng sau đây cũng có nguy cơ cao gặp bất lợi cao hơn của thuốc như: người bị hen suyễn, rối loạn chảy máu, rối loạn đông máu, vấn đề về hô hấp, bệnh đái tháo đường, bệnh tiền liệt tuyến, động kinh, bệnh tăng nhãn áp, bệnh gout, bệnh tim, bệnh huyết áp cao, bệnh về thận, các vấn đề về hệ thống miễn dịch, các vấn đề về tuyến giáp,..

Như vậy, trước khi dùng thuốc không kê đơn, chúng ta cần chú ý tuân thủ các hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ, dược sĩ chuyên môn cũng như các thông tin được in trên bao bì sản phẩm. Không nên dùng thuốc một cách tùy tiện để ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nhé!